Caritas jest organizacją powołaną do prowadzenia wielorakiej działalności charytatywnej, a jej prowadzenie może stać się realne tylko w oparciu o ludzi dobrej woli, którzy zaangażują się w pomoc potrzebującym.
W szeroko rozumianą działalność charytatywną obok ludzi dojrzałego wieku, którzy tworzą Parafialne Zespoły Caritas na stałe wpisały się także Szkolne Koła Caritas, które jako pierwsze w Polsce powstały w Diecezji Rzeszowskiej. Inspiracją do powstania i oficjalnego powołania Szkolnego Koła Caritas była młodzież II Liceum Ogólnokształcącego w Rzeszowie wraz ze swoją opiekunką mgr Marią Kowalską, która zaszczepiła w młodych ludziach ducha miłosiernej służby. Miało to miejsce 16 września 1995r. w trzecim roku istnienia młodej Diecezji oraz Caritas. W akcie powołania czytamy:
Caritas Diecezji Rzeszowskiej świadoma owocnej współpracy z dawnym Szkolnym Kołem PCK i w odpowiedzi na prośbę młodzieży II LO (42/16/95) z dnia 8 września 1995 roku, zgodnie ze statutem Caritas Diecezji Rzeszowskiej powołuje Szkolne Koło Caritas przy II LO im. Płk. Leopolda Lisa Kuli w Rzeszowie.
Zakres działalności i współpracy Caritas ze Szkolnym Kołem zostanie ustalony regulaminem zatwierdzonym przez Dyrekcję Szkoły i Caritas.
Szybko rozrastała się liczba Szkolnych Kół Caritas, obecnie w szkołach średnich, gimnazjach i szkołach podstawowych Diecezji Rzeszowskiej działa 183 Kół. Każde z nich, w sobie właściwy sposób, włącza się w misję świadczenia o nieskończonym miłosierdziu Bożym.
Koło jest organizacją młodzieżową działającą na terenie szkoły pod nadzorem dyrektora szkoły. Opiekę nad Kołem sprawuje nauczyciel zatwierdzony przez Dyrektora szkoły i Dyrektora Caritas. Każde Szkolne Koło jest powoływane przez Dyrektora Caritas na wniosek – prośbę od Dyrekcji szkoły. Każdorazowo Biskup zatwierdza powołanie SKC i przekazuje stosowne pismo do Dyrekcji szkoły oraz mianuje asystenta kościelnego, którym jest zwykle uczący w szkole ksiądz. Sprawuje on opiekę duchową i czuwa nad tym, aby działalność Koła była zgodna z nauczaniem Kościoła katolickiego oraz włącza się w pracę nad formacją jego członków. Do szkoły docierają te dokumenty wraz z regulaminem zatwierdzonym przez Biskupa Ordynariusza i podpisanym przez Dyrektora Caritas. Podpisany regulamin przez Dyrektora szkoły jest obowiązującym na terenie szkoły i jest to zarazem zatwierdzeniem tej organizacji, która zgodnie z odpowiednimi przepisami MEN może oficjalnie działać w szkole.
Zgodnie z regulaminem członkiem SKC może być tylko uczeń, katolik przyjmujący zasady wiary i działalność Kościoła katolickiego na polu miłosierdzia. SKC nie zamyka się na młodzież innych wyznań czy także ludzi niewierzących, chętnie z nimi współpracuje, korzystając z ich pomocy.
Zadania Koła wynikają z Chrystusowego przykazania miłości bliźniego, które winno być odnoszone do każdego człowieka. Fundamentalnym zadaniem jest zainteresowanie młodzieży akcją świadczenia miłosierdzia i wychowania jej do zorganizowanej i systematycznej pracy w tym względzie.
Podstawowym celem SKC jest organizowanie pomocy dla będących w potrzebie koleżanek i kolegów na terenie własnej szkoły, a następnie poza nią oraz uczestniczenie w ogólnych działaniach Caritas takich jak: św. Mikołaj, Wigilia i śniadanie wielkanocne dla ubogich, pomoc niepełnosprawnym, pomoc przy organizowaniu Dnia Dziecka, rozprowadzanie świec Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom i baranków wielkanocnych. O działalności Kół można wyczytać w rocznych sprawozdaniach, które są przekazywane do biura Caritas.
Są tam wymienione takie działania jak:
- paczki dla młodszego rodzeństwa uczniów pochodzących z wielodzietnych rodzin,
- opłacenie biletu miesięcznego dla koleżanki będącej w trudnej sytuacji materialnej,
- świąteczne paczki żywnościowe dla kolegów ze szkoły,
- św. Mikołaj – nie tylko paczki, ale także przygotowanie i wystawienie przez siebie napisanego spektaklu, tak np. czyni co roku SCK przy II LO w Rzeszowie,
- pomoc w nauce dzieciom w świetlicach,
- odwiedzanie domów pogodnej starości, Domów Dziecka, Hospicjum,
- organizowanie zbiórek zabawek, słodyczy, pomocy szkolnych itp.,
- pomoc rodzicom mającym dzieci niepełnosprawne,
- organizowanie różnych akcji na rzecz pomocy w leczeniu chorych kolegów i koleżanek ze szkoły.
Wiele akcji prowadzonych przez SKC wymaga środków finansowych. Oni sami je gromadzą, organizując koncerty, wystawianie spektakli okolicznościowych, kwesty, sprzedaż własnoręcznie zrobionych stroików świątecznych, palm itp. Wielkim sukcesem pierwszego SKC było zorganizowanie środków (30 tys. zł) na zakup bioprotez dla swej koleżanki, która jako dziecko straciła dwie dłonie wchodząc pod kosiarkę.
Wychowanie młodego człowieka w duchu miłosierdzia jest jednym z podstawowych elementów chrześcijańskiego wychowania. W tym względzie wyłaniają się dwa fundamentalne zadania zachęcenie, przekonanie i umotywowanie ludzi młodych do pracy dobroczynnej oraz wskazanie im konkretnych pól działania. Dużą rolę odgrywa tutaj opiekun, który winien być wewnętrznie przekonany o celowości i sensowności funkcjonowania takich dzieł. Caritas powołując Szkolne Koła troszczy się o ich duchowy rozwój, organizując dwa razy w ciągu roku spotkania formacyjne na poziomie diecezjalnym z udziałem ks.Biskupa. Właściwa formacja chrześcijańska jest niezwykle ważną kwestią dotyczącą młodzieży jak i samych opiekunów, którzy prowadzą stałą formację członków SKC. Ukierunkowanie na kształtowanie ewangelicznych postaw miłości, miłosierdzia i służby bliźniemu ma odbicie w formacji religijnej – Eucharystia, nabożeństwo liturgiczne, konferencja; formacji ludzkiej – kształtowanie charakteru oraz formacji intelektualnej – zdobywanie wiedzy i mądrości. Praktykowane są miesięczne spotkaniach formacyjno-organizacyjne, połączone z omówieniem spraw bieżących i planów na przyszły miesiąc.
Rola opiekuna SKC polega na odpowiedniej organizacji i właściwym kierowaniu pracą ludzi młodych. Konieczną rzeczą jest osobista motywacja, pomysłowość oraz ofiara ze swojego czasu i życia. Miłość potwierdzona służbą będzie najlepszym świadectwem i przykładem autentycznej wiary dla młodego pokolenia.
Obecnie działa już wiele Szkolnych Kół także w innych diecezjach.
Apostolstwo jest współudziałem w dziele zbawczym Jezusa Chrystusa. Jest to realizacja braterskiej miłości, według radykalnego wzoru Chrystusa. Praktykowanie miłości miłosiernej jest osobistą szansą dla każdego chrześcijanina.